Abstract
Abstract. In this thesis, accounting books were used as an alternative way to analyzing Ottoman foundations. Although this kind of documents originally were prepared to register foundations’ incomes and expenditures, they had various information about the period they belonged to. Particularly accounting books for the foundations which were built by Ottoman sultans, their family members or government officials have been more crucial. They were usually managed and audited by state officials, supported when they were in need, employed people around the government. In other words these kind of Ottoman foundations were not independent from economic, social or political aspects of the Empire. Moreover accounting books could be benefited understanding the foundations’ structure, management, wealth and public services. In this study Kethuda Canfeda Hatun Foundations to be decided to analyze according to seventeenth century accounting books. She had been in Sultan Murad III.’s (1574-1595)imperial harem as an administrative manager during late sixteenth century. She built foundations in Istanbul, Ottoman Izmit and Egypt. The accounting books belonged to these foundations are in Prime Ministery Ottoman Archive (BOA Başbakanlık Osmanlı Arşivi) in Istanbul, have been used original first hand sources in this study.
Keywords. Accounting books, Ottoman foundations, Kethuda Canfeda Hatun foundations, Ottoman foundation analyzing methods, Seventeenth century, Ottoman Empire.
JEL. F43, N10, O10.References
I. Archival Sources
BOA, MAD.d. 01703.0101/0102/ 0103/ 0096/ 0097/ 0098/ 0099/ 0093/ 0094/ 0095/ 0089/ 0090/ 0091/ 0086/ 0087/ 0088/ 0082/ 0083/ 0084/ 0079 / 0080/ 0081/ 0076/ 0077/ 0078/ 0073/ 0074/ 0075/ 0070/ 0071/ 0067/ 0068/ 0062/ 0063/ 0064/ 0065/ 0057/ 0058/ 0059/ 0060/ 0061/ 0053/ 0054/ 0055/ 0050/ 0051/ 0052/ 0045/ 0046/ 0047/ 0048/ 0049/ 0041/ 0042/ 0043/ 0044/ 0037/ 0038/ 0039/ 0040/ 0033/ 00344/ 0035/ 0036/ 0027/ 0028/ 0029/ 0030/0031/ 0022/ 0023/ 0024/ 0025/ 0018/0019/ 0020/ 0021/ 0012/ 0013/ 0014/ 0015/ 0016/ 0007/ 0008/ 0009/ 0010/ 0002/ 0003/ 0004/ 0005 / 0001 07446.00002/3/4, 07814.0002/3/4, 07793.0002/3/
BOA,EV.HMH.d.00187.00002/00003/00004/00005,00217.00003/00004/00005,00363.00003/00004/00005,00478.00002/00003/00004,00520.00004/00005/00006,00570.00003/00004,00604.00004/00005,00628.00004/00005/00006,00698.00003/00004/00005,00699.00004/00005/00006,00756.00004/00005/00006,0831.00004/00005/00006,00882.00003/00004/00005,00937.00004/00005,00954.00003/00004/00005,00868.00003,01108.00002/00003, 001109.00004/00005, 10419
II. Secondary Sources
Akbayar, Nuri (Haz.), “Canfeda Hatun”, Sicill-i Osmanî - Mehmed Süreyya, Cilt 2, İstanbul : Tarih Vakfı Yurt Yayınları, ss. 384-385, 1996
Akdağ, Mustafa, Türkiye’nin İktisadi ve İctimai Tarihi, 1.Baskı, İstanbul: YKY, Ocak 2010
Akgündüz, Ahmed, İslam Hukukunda ve Osmanlı Tatbikatında Vakıf Müessesesi,2. Baskı, İstanbul, Osmanlı Araştırmaları Vakfı, 1996
Akgündüz, Ahmet, “İcareteyn”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 21 İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, ss.389-391, 2000
Aksay, Mustafa, İmparatorluğun Dehası Sinan Atlası, İstanbul: Sinpaş Holding, 2015
Altınay, Ahmet Refik, Kadınlar Saltanatı, Konya:Bookcase Yayınevi,ISBN:978-605-5190-02-06
Altındağ, Ülkü, “Darüssaade”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 9 İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, ss.1-3, 1994
Argıt İpşirli, Betül, Hayatlarının Çeşitli Safhalarında Harem-i Hümayun Cariyeleri 18.Yüzyıl, 1.Baskı, İstanbul: Kitap Yayınevi, Nisan 2017
Arslanboğa, Kadir, “Hatice Turhan Sultan Evkafı’nın H. 1111-12/1112-13 (M.1700-1701/1701-1702) Tarihli Muhasebe Bilançoları”, The Journal of Academic Social Science Studies, JASS, International Journal of Social Science, Sayı 32, ss.225-247, Winter III. 2015
Arslantürk, Hacı Ahmet, Bir Bürokrat Ve Yatırımcı Olarak Kanuni Sultan Süleyman’ın Veziriazamı Rüstem Paşa, İstanbul: Marmara Üniversitesi, Basılmamış Doktora Tezi, 2011
Arslantürk, Hacı Ahmet, Turhan Valide Sultan Vakfiyesi, 1. Baskı, İstanbul: Metamorfoz Yayıncılık, 2012
Atay S., Kılıç H., Karaca Y., Erol R., Kahriman S. ,Recep F. (Haz.), “Bâb Mahkemesi, 46 Numaralı Sicil (H.1096-96, M.1685-86)” , İstanbul Kadı Sicilleri, Cilt 19, İstanbul, İSAM, s.75, 2011
Ateş, İbrahim, “Vakfiyelerde Duâ ve Beddualar”, Ankara: Vakıflar Dergisi , Sayı17, ss.5-54, 1983
Atsız, şıkpaşaoğlu Tarihi, İstanbul: Ötüken Neşriyat, Aralık 2011
Baer, Gabriel, “Women and Waqf: An Analysis of the İstanbul Tahrir of 1546”, Asian and African Studies, Volume 17, No:1-3, ss.9-27, November 1982
Baltacı, Cahit, “Hürrem Sultan” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 18 İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, ss.498-500, 1998
Bardakoğlu, Ali, “Ferağ”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 12 İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, ss.351-354, 1995
Barkan, Ömer Lütfi, “Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskan ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıflar ve Temlikler I: İstila Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zaviyeler”, Ankara: Vakıflar Dergisi, Sayı 2, ss.279-386, 1942
Barkan, Ömer Lütfi, “H.933-934 (M.1527-1528) Mali Yılına Ait Bütçe Örneği”, İFM, Sayı: 15, ss. 251-329, 1953-54
Barkan, Ömer Lütfi, “Osmanlı İmparatorluğu’nda İmaret Sitelerinin Kuruluş ve İşleyiş Tarzına Ait Araştırmalar”, İFM, Cilt 23, Sayı:1-2, ss.239-296, 1963
Barkan, Ömer Lütfi, “Edirne Askeri Kassamı’na Ait Tereke Defterleri (1545-1659)”, Türk Tarih Belgeleri Dergisi, Cilt III., Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1966
Barkan, Ömer Lütfi- Ayverdi, Ekrem Hakkı, “İstanbul Vakıfları Tahrir Defteri 953 (1546) Tarihli”, İstanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti-İstanbul Enstitüsü, 1970
Barkan, Ömer Lütfi, “Fatih Camii ve İmareti Tesislerinin 1489-1490 Yıllarına Ait Muhasebe Bilançoları”, Hüseyin Özdeğer (Haz.) , İstanbul: Osmanlı Devleti’nin Sosyal ve Ekonomik Tarihi- Osmanlı Devlet Arşivleri Üzerinde Tetkikler- Makaleler-Cilt 2, ss.1054-1093, 2000
Barkan, Ömer Lütfi, “Ayasofya Camii ve Eyüb Türbesinin 1489-1491 Yıllarına Ait Muhasebe Bilançoları”, Hüseyin Özdeğer (Haz.) , İstanbul: Osmanlı Devleti’nin Sosyal ve Ekonomik Tarihi- Osmanlı Devlet Arşivleri Üzerinde Tetkikler- Makaleler-Cilt 2, ss.1099-1138, 2000
Behar, Cem, “Bir Mahallenin Doğumu ve Ölümü (1494-2008) Osmanlı İstanbul’unda Kasap İlyas Mahallesi”, İstanbul: YKY Yayınları, 2014
Berki, Ali Himmet, Vakfa Dair Yazılan Eserlerle Vakfiye ve Benzeri Vesikalarda Geçen Istılah ve Tâbirler, 2.Baskı, Ankara: VGM Neşriyatı
Berki, Ali Himmet, Vakıflar, İstanbul: Cihan Kitaphanesi, 1940
Bilge, L. Mustafa, “Aynizübeyde”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 5 İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, ss.5279-280, 1991
Bilgin, Arif, “Matbah-ı Âmire”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 28, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, ss.115-119, 2003
Bilgicioğlu, Banu, “Halime Hatun Külliyesi” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 15, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, ss.338-339, 1997
Bostan, İdris, “İzmit” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 23 İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, ss.536-541, 2001
Canatar, Mehmet, “Kethüda” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 25 İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, ss.332-334, 2002
...............
Tabakoğlu, Ahmet, Türkiye İktisat Tarihi, 9. Baskı, İstanbul: Dergah Yayınları , 2009
Tabakoğlu, Ahmet, İslam İktisadına Giriş, 2. Baskı, İstanbul: Dergah Yayınları , 2008
Tabakoğlu, Ahmet, Osmanlı Dönemi İstanbul Su Tarihi, 1. Baskı, İstanbul: Marmara Belediyeler Birliği Kültür Yayınları, 2017
Tanman, M.Baha, Atik Valide Sultan Külliyesi, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ans. C4, İstanbul: TDV, 68-73, 1991
Tanman, M.Baha, “Nûreddin Cerrâhi Tekkesi”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ans, C33, İstanbul: TDV, 253-256, 2007
Tanman, M.Baha, “Akbaba Tekkesi” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ans. C2, İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 221-222, 1989
Thys-Şenocak, Lucienne, Hatice Turhan Sultan- Osmanlı İmparatorluğunda Kadın Baniler, 1. Baskı, İstanbul: Kitap Yayınevi, 2009
Uluçay, M.Çağatay, Harem II., 4.Basım, İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2011
Uzunçarşılı, İsmail Hakkı, Osmanlı Devletinin Saray Teşkilatı, 4. Baskı, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2014
Ülgen, Sami, “İznik’te Türk Eserleri”, Ankara: Vakıflar Dergisi, Sayı I, ss.53-70, 1938
Ünal, Mehmet Ali, Paradigma- Osmanlı Tarih Sözlüğü, 1.Baskı, İstanbul Paradigma Yayıncılık, Ekim 2011
Woodhead, Christine, Ta’liki-zâde’s Şehnâme-i Hümayun- A History of the Ottoman Campaign into Hungary 1593-94, 1983
Yavaş, Doğan, “Hafsa Sultan Külliyesi” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 15 İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, ss.123-124, 1997
Yavaş, Doğan, “Canfeda Kadın Çeşmesi” Dünden Bugün’e İstanbul Ansiklopedisi, Cilt 2, Haz.İlhan Tekeli, İstanbul: Tarih Vakfı, Ankara: Kültür Bakanlığı, ss.383-384, 1994
Yediyıldız, Bahaeddin, XVIII. Yüzyılda Türkiye’de Vakıf Müessesi- Bir Sosyal Tarih İncelemesi, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2003
Yediyıldız, Bahaeddin, “Vakıf ” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 42 İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, ss.479-486, 2012
Yıldız, Kenan, 1660 İstanbul Yangınının Sosyo-Ekonomik Tahlili, Marmara Üniversitesi, Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 2012
Yıldız, Murat, Osmanlı Vakıf Medeniyetinde Bir Veziriazam Hayatı- Amcazade Hüseyin Paşa Vakfı, 1.Baskı, İstanbul: Bayrak Yayınları, 2011
Yüksel, Hasan, Osmanlı Sosyal Ve Ekonomik Hayatında Vakıfların Rolü(1585-1683), 1.Baskı, Sivas: Dilek Matbaası, 1998
Yüksel, Hasan, “Vakfiye” Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 42 İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, ss.467-469, 2012.